Ciekawostki

Jak były sygnowane lampy naftowe?

Lampa naftowa - wynalazek Ignacego Łukasiewicza - mimo swojej stosunkowo krótkiej popularności pozostaje do dziś ewenementem w dziedzinie oświetlenia, a jednocześnie cenionym ze względu na swoją wyjątkową urodę przedmiotem kolekcjonerskim.

Jej prototyp stworzony przez Łukasiewicza pierwszy raz został wykorzystany w 1853 roku, kiedy w szpitalu pijarów na lwowskim Łyczakowie przy jej świetle odbyła się operacja wycięcia wyrostka robaczkowego. Sam twórca lampy naftowej nie poradził sobie jednak z opatentowaniem swojego wynalazku. Rynek zdobyli konkurenci: Ditmar z Wiednia i Stobwasser z Berlina, opanowując go na 60 lat. Lampy wytwarzane były także w fabrykach polskich, węgierskich, francuskich oraz amerykańskich, na co wskazują sygnatury znajdujące się na podstawie lampy lub tarczy pokrętła palnika, który regulował położenie knota. Warto jednak wiedzieć dokładnie, jak były sygnowane lampy naftowe, bowiem znaki firmowe na pokrętle mogą być czasem mylące.

Sygnatury na lampach naftowych mogą pochodzić od jednego producenta, jednak najczęściej poszczególne elementy konstrukcji wytwarzane były w różnych fabrykach. Znaki firmowe na pokrętłach palników mogą oznaczać tylko ich producenta. Szklane kominki i klosze lamp naftowych produkowano głównie w hutach polskich, czeskich i węgierskich, a korpusy z kolei w wytwórniach w Niemczech, Austrii, Francji, Anglii lub na Węgrzech. Jako korpusy wykorzystywano również porcelanowe i fajansowe wazony importowane z Chin, Japonii i Korei, czasem pochodzące z XVII i XVIII stulecia. Trudno więc czasem określić dokładnie, czy sygnatura na lampie naftowej jest znakiem producenta czy też lampa została stworzona z elementów pochodzących z różnych źródeł.