Porcelana Łomonosowa to termin odnoszący się wyrobów pochodzących z rosyjskiej fabryki założonej w 1744 roku z postanowienia Cesarzowej Elżbiety, córki Piotra Wielkiego. Michał Łomanosow wraz z Dmitrim Iwanowiczem Winogradowem poświęcili prawie 8 lat życia na stworzenie receptury produkcji porcelany godnej Wielkiej Rosji. Opracowali oni technologię polegającą na mieszaniu gliny z drobno zmielonym kwarcowym olonetem i alabastrem. Na przełomie wieków XIX i XX fabryka stała się jedną z najlepszych wytwórni tego rodzaju produktów w Europie, a Porcelana Łomonosowa chwalona była za wyjątkową jakość i niespotykaną urodę.
Wraz z nastaniem władzy radzieckiej, w 1925 roku fabryka otrzymała imię Michaiła Łomonosowa i zajęła się produkcją porcelany przeznaczonej do codziennych zastosowań, takiej jak zestawy obiadowe, czy komplety filiżanek, których wykończenie stanowiła słynna kobaltowa siatka. Wzór ten jest popularny i wciąż obecny wśród oferowanych przez fabrykę wyrobów.
Obecnie produkcja jest nastawiona na eksport, głównie do Stanów Zjednoczonych i Japonii, ale wśród kolekcjonerów największym powodzeniem cieszą się klasyczne produkty z okresu carskiej Rosji. Odznaczają się one nie tylko wyjątkowym wykonaniem, ale mają własny unikalny styl, zupełnie inny od tego, jaki spotyka się w porcelanie produkowanej w tym samym okresie w krajach Europy Zachodniej. Bogate zdobienia, malowane motywy oraz typowy wschodni przepych charakteryzują porcelanowe wyroby pochodzące z fabryki działającej od prawie 300 lat.
